Cây Bời Lời có nhiều chất nhày trong vỏ, thân và lá được làm thành bột keo được sử dụng làm chất kết dính tự nhiên trong nhiều sản phẩm nhang hương. Ngoài ra chất nhày này còn có tác dụng chữa 1 số bệnh.
Hình ảnh cây Bời Lời nhớt
Mục Lục
Cây Bời Lời đỏ
Bời lời đỏ hay còn gọi là Bời Lời Nhớt, Bời Lời dầu, nhớt mèo, mò nhớt. Danh pháp khoa học: Litsea glutinosa thuộc họ Long Não (Lauraceae).
Bời lời đỏ là loài cây gỗ trung bình, có thể cao tới 10m. Vỏ thân nâu hoặc xám, mỏng, trong có chất nhớt.
Lá mọc so le, thường mọc thành cụm ở đầu cành, kích thược rất thay đổi, dài 7 – 20 cm, rộng 4 – 10 cm, hình thuôn dài, phía đáy lá tròn hoặc nhọn, đầu nhọn hay tù, cuống lá có lông; phiến lá dai, khó vò, khó giã nát, khi vò tiết ra chất nhớt.
Hoa mọc thành cụm, đơn tính cùng gốc, màu vàng nhạt. Quả mọng, hình cầu, màu đen.
Cây Bời Lời vàng
Danh pháp hai phần: Litsea vang H. Lec thuộc họ Nguyệt quế.Cây gỗ cao 15–18 m, thân tròn thẳng, vỏ thân nhẵn, màu xanh nhạt, có mùi thơm, hơi dính. Lá có hình bầu dục dài 11–15 cm, rộng 6–7 cm.
Cụm quả hình tán mang 6-8 quả, có cuống chung dài 1 cm. Quả hình trứng, vỏ quả nhẵn, màu tím; dài 2,3 cm, rộng 1,3 cm. Mỗi quả có 1 đấu hình nón ngược bao bọc ở gốc.
Ở Việt Nam, cây mọc từ Bắc đến Nam, trong rừng thứ sinh ẩm, ở thung lũng ven suối. Cây
Lõi gỗ màu vàng, thỉnh thoảng thấy có các sọc màu đậm. Gỗ dác nhạt màu hơn, bề mặt có tính phản quang, về sau sẽ xỉn màu. Thớ gỗ có loại thẳng đến gợn sóng. Bề mặt gỗ mịn.
Cây Bời Lời có công dụng, tác dụng dùng để làm gì
Cây Bời Lời làm nhang
Vỏ cây bời lời đỏ chứa nhiều chất nhầy dính được nghiền ra thành bột keo làm chất kết dính tự nhiên trong việc sản xuất nhang sạch, để dính bột giấy.
Bột keo này sẽ được trộn với bột gỗ có mùi hương theo tỉ lệ được làm từ hỗ hợp bột gỗ được nghiền nhỏ từ các loại cây: Trầm hương, Hoàng đàn, Quế chi, Hương bài, Long não…
Cây Lời Lời làm thuốc
Theo y học dân gian có thể dùng Bời Lời như 1 bài thuốc. Vỏ giã nát dùng đắp lên những nơi sưng, bỏng, vết thương, có nơi dùng cả lá giã nát đắp. Vỏ còn dùng sắc uống chữa đi ỉa, lỵ.
Ngoài ra Bời Lời còn có nhiều công dụng khác như:
Lá cây Bời Lời được dùng làm thức ăn gia súc. Đặc biệt là Dê rất thích ăn lá Bời Lời. Quả được thu hái để ép dầu làm sáp thơm, chế xà bông.
Trước đây người ta thường dùng nước ngâm vỏ bời lời để làm keo bóng tóc.
Gỗ cây Bời Lời
Gỗ Bời lời được xếp vào Gỗ NHÓM IV – Nhóm gỗ có màu tự nhiên, thớ mịn, tương đối bền, dễ gia công; được xếp cùng với một số loại gỗ khác như Dầu, Mít, Dổi,…
Gỗ bời lời có màu nâu vàng, cứng không mối mọt, có thể sử dụng đóng đồ dùng, làm nguyên liệu giấy hoặc làm gỗ củi. Gỗ bời lời mịn, khá rắn, bảo quản tốt có thể làm đồ dùng trong nhà.
Nhựa cây bời Lời
Trong thân, vỏ, lá bời lời có rất nhiều chất nhầy. Nhiều nhất là ở vỏ và thân. Chất nhựa này là thành phần đặc biệt có trong thân bời lời và vì có chất nhầy này mà bời lời được sử dụng với nhiều công dụng khác nhau như đã nói ở trên.
Nhựa cây có chất kết dính dùng làm keo nhang, keo giấy, để làm thuốc đắp ngoài da.
Cây bời lời trồng ở đâu
Bời lời đỏ là loại cây chịu hạn tốt, thường được người dân tộc thiểu số trồng xen canh và cho hiệu quả kinh tế rất cao. Cây này được trồng rất nhiều tại huyện Chư Pah, tỉnh Gia Lai. Hiện trên toàn huyện có trên 2.400 ha bời lời đỏ.
Bời lời cũng được trồng rải rác ở các tỉnh Tây Nguyên và vùng nũi miền Trung, miền Bắc.
Quy trình trồng cây bời lời đỏ
Loài cây này được trồng từ 5 – 10 năm thì cho thu hoạch là một trong những loại cây trồng xóa đói giảm nghèo và phủ xanh đồi trọc ở một số vùng dân tộc Tây Nguyên.
Bời lời có thể trồng bằng nhiều phương pháp: Trồng bằng chồi rễ của cây mẹ, trồng bằng cây con tái sinh trong rừng, trồng bằng hạt gieo thẳng. Hiện nay đa số trồng bằng cây con ươm trong bầu vì tỉ lệ sống và hiệu quả cao hơn.
Thời vụ trồng: ở miền Bắc nên trồng vào vụ xuân từ tháng 2-4. Ở miền Nam trồng vào đầu mùa mưa từ tháng 5-7. Nên trồng những ngày trời râm mát hoặc mưa nhỏ, trồng vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát
Mật độ trồng cây bời lời đỏ
Trồng độc canh: Khoảng cách trồng 3m x 4m hoặc 3m x 3m. Mật độ trồng từ 825 – 1100 cây/ 1ha.
Chuẩn bị đấ, đào hố: Dọn sạch toàn bộ thảm thực bì, cỏ dại bằng thủ công hay cơ giới. Đào hố kích thước 40cm x 40cm x 40cm, bón lót bằng phân chuồng.
Chọn cây giống khỏe mạnh đã được phơi nắng để thích nghi với điều kiện tự nhiên. Trước khi trồng cần rải thuốc chống mối xuống hố hoặc ngâm bầu trong thuốc để tránh mối cắn rễ.
Mua giống cây Bời Lời đỏ
Hiện nay giống Bời lời đỏ được ươm bầu cao từ 30-50 cm đang được bán ở các vườn giống gần Viện EAKMAT, Hòa Thắng, Tp Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk
Cây giống bời lời đỏ hiện nay đang có giá từ giá 3000 – 5000 đ/ cây.
Thông tin trong trang web này được tổng hợp từ các nguồn đáng tin cậy, chẳng hạn như các công trình tham khảo về cây thuốc. Nó không thay thế cho lời khuyên hoặc điều trị y tế và RUNGASIA.COM không có ý định cung cấp bất kỳ lời khuyên y tế nào. Người đọc nên luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng hoặc tiêu thụ một loại cây cho mục đích chữa bệnh.